Thứ Sáu, 15 tháng 7, 2016

Quy trình kỹ thuật trồng nhân sâm cao ly Hàn quốc

Quy trình kỹ thuật
trồng nhân sâm Cao ly











Hàn Quốc.

1. Giới thiệu chung
- Hàn Quốc không chỉ được biết đến với tên gọi “xứ sở kimchi” và còn nổi tiếng là vùng đất của nhân sâm. Nhân sâm Hàn Quốc có những giá trị to lớn cả về mặt y học lẫn kinh tế và văn hóa.
- Nhân sâm có tên khoa học là Panax Ginseng C.A.Mey, thuộc họ nhân sâm (Araliaceae) hoặc họ Ngũ gia bì...
2. Thành phần
- Nhân sâm có chứa nhiều glucoxit nhân sâm, acid amin, các loại chất xúc tác polipeptit, polisaccarit, tinh dầu, adcid sunfuric, đường mạch nha, đường saccazo, đường glucose, nhưa quả, vitamin A, B1, B2, C…
- Nhân sâm có tác dụng tăng lực, tăng cường vận động cơ thể, tăng sức bền, giảm mệt mỏi thể chất, rút ngắn thời gian phục hồi sau khi vận động quá độ…
3. Tập tính sinh trưởng của nhân sâm
- Nhân sâm là thực vật âm tính, ưa khí hậu ôn hòa, mát mẻ, sợ ánh mặt trời mạnh chiếu trực tiếp, kị mưa và nhiệt độ cao, sợ gió nóng. Nhiệt độ thích hợp để sinh trưởng là 20 – 28oC.
4. Xử lý hạt giống
- Lượng hạt cần cho 1 sào Bắc Bộ( 360m2) khoảng 0.2- 0.3 kg hạt.
- Hạt giống được thu hái từ cây nhân sâm tuổi 3 mới đảm bảo chất lượng hạt giống. Sau khi xử lý lạnh hạt giống, ngâm hạt, và ủ nẩy mầm…Khi nhân sâm cao 5 -7cm cấy vào bầu, hoặc trồng trực tiếp ra ruộng sản xuất.
* Chú ý:
(Ngâm hạt trong nước 2 sôi 3 lạnh trong 5h, vớt hạt ủ trong khăn ẩm 3 ngày, hàng ngày rửa chua 1 lần vào buổi chiều). Thời gian nảy mầm 110 ngày.
5. Đất trồng
- Bằng phẳng, thoát nước tốt, cuốc ải phơi đất. Chuẩn bị vào vụ trồng cuốc đập đất nhỏ, nhặt sạch cỏ dại, phân luống rộng 150cm, luống dài khoảng 5m, vét luống cao 30-35cm, rãnh luống 25 - 30cm. Cuốc hố trên mặt luống thành hàng cách nhau 20cm, hàng cách hàng 25 - 30cm.
6. Phân bón
- Tiến hành bón lót các loại phân bao gồm: 2-3 tạ phân chuồng mục + 12-15kg supe lân + 12- 15 kg NPK( 15-15-15) + 4- 5kg ure.
* Chú ý: Sử dụng phân vi sinh, phân gà hoai mục trộn đều với đất.
7. Mái che
- Dùng lưới phản quang mầu đen che dọc theo luống…
* Chú ý: Trồng nhân sâm trong khay, rọ không có lưới che, cần để trong mát, tránh ánh nắng mặt trời vào mùa hè.
8. Cách trồng
- Thời gian nhân sâm sinh trưởng cũng phân biệt rõ rệt. Năm đầu là thời kì rễ, thân và lá bắt đầu hình thành. Năm thứ hai đến năm thứ tư mới là thời kì nuôi dưỡng cây, phần rễ bắt đầu phình to không ngừng, mỗi năm rễ cũng lớn thêm một nhánh. Qua 6 năm, rễ sẽ thành nhân sâm và bắt đầu thu hoạch được.
- Trồng cây: Bóc bầu nhẹ nhàng không ảnh hưởng đến rễ cây, hố sâu 10 – 12cm, ấn nhẹ gốc, vun một lớp đất mỏng kín hố, không để hố úng đọng nước gây thối củ...Khi cây cao 10cm theo dõi đất trồng thường xuyên xới nhẹ phá váng, không làm ảnh hưởng tới rễ và thân cây.
 9. Rắc rạ phủ luống:
Nhân sâm nhất thiết phải có rạ hoặc rơm phủ kín luống mới mang lại hiệu quả cao cho củ sau này và thuận tiện cho quá trình chăm sóc. Rạ phải được phủ dày tối thiểu khoảng 3- 4cm giữ ấm trong mùa đông.
10. Chăm sóc:
- Cần giữ ẩm cho cây nhưng không để quá ẩm kéo dài gây thối củ. Làm rãnh thoát nước ngoài ruộng trồng, không để nước mưa tràn qua ruộng sâm, sau mưa phải tháo nước triệt để.
- Nhổ cỏ bằng tay và vét rãnh luống, tháng 3 cho sâm nhú mầm, tháng 4-5 đảm bảo tưới giữ ẩm, tránh nắng hạn.
- Trước tháng 6 làm vệ sinh vườn, vét rãnh luống, khơi thông hệ thống thoát nước.
- Cuối mùa mưa bón phân quanh gốc, vét rãnh luống, nhặt cỏ dại cho sâm ngủ đông.

Quá trình

phát triển của cây nhân sâm 6 tuổi

Củ nhân sâm khi đạt được 6 tuổi sẽ tích lũy được đầy đủ dưỡng chất cần thiết làm nên giá trị của củ nhân sâm. Cây nhân sâm được phát triển như thế nào chắc hẳn không phải ai cũng biết. Tìm hiểu quá trinh phát triển của cây nhân sâm sẽ hiểu thêm về giá trị của nhân sâm và biết chọn mua những củ sâm tốt nhất.
Quá trình phát triển của cây nhân sâm trong 6 năm từ lúc bắt đầu gieo hạt cho đến lúc thu hoạch được mô tả sau đây:
Cây Nhân Sâm phát triển và thay đổi hình dạng kích thước theo từng năm rễ sâm và lá sâm cũng sẽ phát triển qua từng giai đoạn. Cho nên bằng cách quan sát có thể biết cây đang ở tuổi nào.

- Năm thứ nhất: Vào năm thứ nhất thì rễ nhân sâm sẽ phát triển ra khoảng 3 – 4cm. Cây nảy mầm với một cuốn với 3 chiếc lá.
 
Cây Nhân Sâm lúc 1 tuổi: Thân có 1 nhánh, có 3 lá nhỏ 

- Năm thứ hai: Vào năm thứ hai thì cây nhân sâm đã này thành hai nhánh nhỏ và năm chiếc lá con, và lúc này thì rễ nhân sâm đã bắt đầu tách thành hai nhánh chính. 
 
Lúc 2 tuổi: Thân có 2 nhánh, mỗi nhánh có 5 lá

- Năm thứ ba: Vào năm thứ ba thì cây nhân sâm đã phát triển hơn rất nhiều, lá ra nhiều hơn, rễ bắt đầu phì to hơn, xung quanh 2  thân con và thân chính bầu có những nhánh rễ phụ.
 
Cây Nhân Sâm lúc 3 tuổi: Thân có 3 nhánh, mỗi nhánh có 5 lá

- Năm thứ tư – năm: Đến năm thứ tư thì rễ sâm tiếp tục lớn thêm, hai thân chính phình to ra và tăng trưởng thêm nhiều rễ con và rễ phụ. Những cây sâm nào có nhiều rễ phụ và rễ còn thì là những cây nhân sâm có chất lượng tốt. Ở  giai đoạn phát triển này cây sâm đã phát triển gần như hoàn thiện.
 
lúc 4 tuổi: Thân có 4 nhánh, mỗi nhánh có 5 lá 
 
Lúc 5 tuổi: Thân có 5 nhánh, mỗi nhánh có 5 lá

- Sau 6 năm: Đây là thời điểm củ nhân sâm đã tổng hợp đầy đủ các chất làm nên giá trị của củ nhân sâm tươi, Giai đoạn này củ nhân sâm đã sẵn sàng cho thu hoạch, lúc này cây nhân sâm có chiều dài thân và rễ khoảng 7 ~ 10cm, đường kính khoảng 2 ~ 3cm. Một số cây Nhân Sâm có tổng chiều rễ và rễ con là 34cm, trọng lượng khoảng 40 ~ 120g. Có khi lên đến 300g. 
  
Lúc 6 tuổi: Thân có 6 nhánh

 








CÁC LOẠI SÂM

Đông y coi sâm là vị thuốc đứng đầu các vị thuốc bổ, theo thứ tự : sâm, nhung, quế, phụ.
Sâm nói ở đây là vị nhân sâm, vì nhân sâm có hình giống người nên 1 số vị thuốc cũng được gọi là sâm. Ở đây, chúng tôi giới thiệu 1 số vị thuốc mang tên sâm, có vị đã được nghiên cứu công nhận tốt, có vị chưa được nghiên cứu.

NHÂN SÂM
Còn có tên là viên sâm, dã nhân sâm.
Tên khoa học: panax ginseng C. A. Mey. ( P.schinseng Nees ).
Thuộc họ Ngũ gia bì Araliaceae
Tên nhân sâm do có hình giống hình người. Nhân sâm là rễ chế biến rồi phơi hay sấy khô của cây nhân sâm trồng hoặc mọc hoang. Có tác giả chia thành 2 loại như sau:
- Nhân sâm mọc hoang: Panax ginseng C. A. Mey. forma sylvestre Chao et shih
- Nhân sâm trồng: Panax ginseng C. A. Mey. forma sativum Chao et shih.
1. Mô tả cây nhân sâm
 Cây nhân sâm là 1 cây sống lâu năm, cao chừng 0,6m. Rễ mẫm thành củ to. Lá mọc vòng, có cuống dài, lá kép gồm nhiều lá chét mọc thành hình chân vịt. Nếu cây mới được 1 năm ( nghĩa là sau khi gieo được 2 năm )thì cây chỉ có 1 lá với 3 lá chét, Nếu cây mới được 2 năm thì cây cũng chỉ có 1 lá với 5 lá chét. Cây nhân sâm 3 năm có 2 lá kép,  Cây nhân sâm 4 năm có 3 lá kép,  Cây nhân sâm 5 năm trở lên có 4 đến 5 lá kép, tất cả đều có 5 lá chét ( cũng có cây 6 lá chét) hình trứng, mép lá chét có răng cưa sâu.
Bắt đầu năm thứ 3 trở đi,  Cây nhân sâm mới cho hoa kết quả. Hoa xuất hiện vào mùa hạ. Cụm hoa hình tán mọc ở đầu cành, hoa màu xanh nhạt, 5 cánh hoa, 5 nhị, bầu hạ 2 núm. Quả mọng hơi dẹt to bằng hạt đậu xanh, khi chín có màu đỏ, trong chứ 2 hạt.
Hạt cây sâm năm thứ 3 chưa tốt, thường người ta bấm bỏ đi, đợi cây được 4 – 5 năm mới để ra quả và lấy hạt làm giống.
2. Phân bố, trồng hái và chế biến
Cây nhân sâm mọc hoang và được trồng ở Trung Quốc, Triều tiên, vùng Viễn đông của Liên Xô cũ, Nhật Bản, Mỹ,Triều tiên. Sau đây, xin giới thiệu sơ lược cách trồng và chế biến nhân sâm của Triều Tiên.
a. Chọn hạt giống
Cây nhân sâm mọc khỏe, tốt đã mọc được 4 -5 năm, vì cây 3 năm chưa đủ khỏe, cây 6 năm vỏ hạt cứng quá khó nảy mầm.
b. Gieo hạt
Hạt thu hoạch tháng 8, cuối tháng 10 – 11 gieo hạt, tưới nước và để nằm dưới đất qua mùa đông có tuyết.
Cuối tháng 4 đầu tháng 5 năm sau, hạt nảy mầm. Trong thời gian cây lớn cần tưới đều giữ ẩm thích hợp.
c. Đánh cây con đi trồng
Có thể đánh vào mùa thu ( cuối tháng 10 đến trung tuần tháng 11) hoặc vào mùa xuân ( đầu tháng 3 đến đầu tháng 4) ngay trong năm đầu sau khi cây nảy mầm. Đánh đi trồng vào mùa xuân thì tốt hơn.
Trong thời gian trồng cần che nắng cho nhân sâm, chỉ nên cho nắng buổi sáng chiếu vào.
Phân bón dùng phân xanh và khô dầu, không bón thúc bằng phân bắc và nước tiểu.
d. Thu hoạch
Sau 6 năm, vào trung tuần tháng 9 và thượng tuần tháng 10 đào củ, chú ý tránh làm rễ bị đứt, không phơi gió, phơi nắng để giữ nguyên độ ẩm trong sâm. Sau đó, chia loại sâm tốt để chế hồng sâm, loại kém để chế bạch sâm.
e. Chế biến nhân sâm
Ở đây chỉ giới thiệu cách chế biến hai loại hồng sâm và bạch sâm của triều tiên.
* Hồng sâm: 
chọn những củ sâm nặng nhất, nặng ít nhất 37g, rửa sạch từng củ bằng bàn chải nhỏ, rửa ở dưới nước, để nguyên cả rễ, kể cả rễ nhỏ, rửa như vậy sẽ được củ sâm trắng ngà. Cho vào nồi hấp ở áp lực hơi nước cao 2 atmotphe từ 1 giờ 20 phút đến 1 giờ 30 phút. Nhiệt độ hấp 80 – 90 độ C. Sau đó sấy khô ở nhiệt độ 60 – 70 độ C ( 6-7 giờ) hoặc ở 50 – 60 độ ( 8-10 giờ) nên sấy khô rất nhanh.
Sau khi sấy khô, dùng tay rứt các rễ con để riêng gọi là tu sâm, củ sâm còn lại giống như hình người ( nếu không giống thì sửa lại cho giống) phơi ra nắng từ 7 đến 15 ngày ( tùy sâm to hay nhỏ) là được. Sau đó chia hồng sâm thành 2 cấp:Cấp trời ( màu đẹp , dáng đều đặn, giống người), còn lại cấp đất.
Cuối cùng đóng gói từng cân ta ( 600g) một. Loại tốt nhất 15 củ nặng 600g, loại kém nhất 60 củ = 600g.
* Bạch sâm:
Vì sâm này khô và trắng. Sâm này không đủ tiêu chuẩn chế hồng sâm thì chế bạch sâm.
Trước hết cắt bỏ rễ con, dùng dao tren cạo sạch vỏ mỏng, sau đó phơi nắng cho hơi khô, đem vào sửa thành hình người rồi lại phơi nắng cho khô hẳn . Thời gian phơi cả trước lẫn sau hết chừng 7 tới 15 ngày. Sau đó đóng gói như hồng sâm. Thường hồng sâm được đóng vào hòm gỗ, bạch sâm đóng vào hòm giấy.
Nhân sâm Hàn Quốc có một hệ thống rễ trong đó bao gồm đầu thân rễ, rễ chính và rễ phụ (chân rễ chính) mà từ đó rất nhiều rễ tốt và lông rễ phát triển.
Hình dạng của nhân sâm Hàn Quốc trải qua một quá trình chuyển đổi trong quá trình rễ phát triển. Trong năm đầu tiên gieo trồng, rễ nhân sâm trải qua quá trình rễ kéo dài (4 đến 6 tháng) và quá trình rễ to ra (7-9 tháng) để trở thành cây con mang củ. Rễ phụ được cắt tỉa khi trồng, trong năm thứ hai rễ bên mới bắt đầu phát triển, và chiều dài của rễ chính và số rễ phụ được hình thành trong năm thứ ba gieo.
Trong những năm thứ tư và thứ năm, bề dày rễ chính và rễ bên phát triển toàn diện để tạo thành hình dạng độc đáo của rễ nhân sâm. Khi được 6 tuổi, nhân sâm được sử dụng để sản xuất hồng sâm, có chiều dài  7 ~ 10cm từ gốc (đường kính: 2 ~ 3cm) với rễ bên và cuống dễ to.
Tổng chiều dài của cây nhân sâm là khoảng 34cm và trọng lượng là 40 ~ 120g (trong một số trường hợp, lên đến 300g). Khi để nhân sâm phát triển hơn 7 năm qua, sự tăng trưởng của nó là khá chậm và nó trở thành gỗ hóa dần. Điều này dẫn đến sự phát triển mở rộng của củ sâm to hơn và khi chế biến thường có màu trắng.

Các sản phẩm qua chế biến nhân sâm Hàn Quốc:
Bạch sâm hàn quốc
Sâm trắng hay bạch sâm là quá trình nhân sâm được phơi khô bằng ánh sáng mặt trời, nhiệt hoặc các phương pháp khác đến khi khô đến một độ nhất định. Nó có thể được phân loại dựa trên hình dáng thành nhân sâm thẳng, nửa uốn cong, và cong tùy thuộc vào hình dạng của nó. Thường phơi đến khi hơi nước trong sâm giảm dưới 15%.
Hồng sâm hàn quốc
Hồng sâm là quá trình nhân sâm hấp bằng hơi nước hoặc các phương pháp khác. Hồng sâm được đánh giá bởi hình dạng của nó dựa vào Cheon (trời), Ji (đất) và Yang (tốt). Trong quá trình hấp hơi, tinh bột trong nhân sâm trở nên keo hóa, tăng số lượng saponin được kích hoạt thêm các yếu tố hiệu quả.
Thái cực sâm hàn quốc
Từ nguyên liệu là sâm tươi, sâm được cho vào nước đang sôi ở nhiệt độ cao trong thời gian dài. Sau khi thấy lớp vỏ và một phần thân sâm dần chuyển sang màu đỏ thì vớt ra và sấy khô. Thái cực sâm là sản phẩm có hình dáng, màu sắc ở giữa Bạch sâm và Hồng sâm.  Do được chế biến trong nhiệt độ cao nên Thái cực sâm cũng có dưỡng chất có tác dụng tốt như Hồng sâm

 

Phân loại dựa trên phương pháp chế biến

Nhân sâm được phân loại dựa trên phương pháp chế biến sâm tươi ra sâm có màu sắc hình dạng khác nhau, nguyên vẹn màu đỏ hay bạch sâm. Việc phân loại dựa trên phương pháp chế biến là như sau.
Tên
Chế biến
Hồng sâm
Hấp và sấy khô nhân sâm 6 tuổi. Nó xuất hiện màu nâu vàng hay màu nâu đỏ sáng.
Nhân sâm tươi
Bóc nhân sâm tươi hoặc phơi nắng hay sưởi ấm nhân sâm với nguyên vẹn vỏ ngoài.
Nhân sâm trắng hay      bạch sâm
Ép mỏng và làm khô nhân sâm tươi.
Nhân sâm trắng chưa gọt vỏ khô
Một loại của bạch sâm. Nó không được ép mỏng, làm khô nhân sâm tươi.
Bạch sâm khô
Bạch sâm không được ép mỏng.
Bạch sâm khô sau khi ngâm trong nước khoảng 10 đến 20 phút tại 80 ~ 90
Nhân sâm tẩm mật ong
Thái lát nhân sâm nhúng vào mật ong hoặc đường
Chunsam
Chất lượng cao nhất của hồng sâm
Jisam
Chất lượng trung bình của hồng sâm
Yangsham
Chất lượng thấp của hồng sâm
Nhân sâm thẳng
Bạch sâm với rễ phụ mở ra
Nhân sâm một nửa uốn cong
Bạch sâm với rễ bẻ cong về phía thân
Nhân sâm uốn cong
Bạch sâm với rễ phụ và đuôi cong trước khi xử lý
Nhân sâm tốt rễ
Khi tìm thấy đã khô hoặc rễ tách biệt hoặc ra khỏi cơ thể khi chọn, chế biến nhân sâm.
    Quy trình kỹ thuật
trồng cây nhân sâm Hàn Quốc dưới tán rừng
( Tài liệu được nghiên cứu và áp dụng)
1. Lời nói đầu
Quy trình này áp dụng trồng chăm sóc nhân sâm dưới tán rừng từ khâu xử lý hạt giống, ươm hạt, tạo cây con, trồng, chăm sóc.
Quy trình này áp dụng cho việc trồng nhân sâm ở vùng, miền dưới tán rừng theo tiêu chuẩn kỹ thuật đem lại hiệu quả kinh tế là hướng đi mới cho người dân trồng rừng với mục đích xen canh trên diện tích nhất định.
Quy trình này là cơ sở để xây dựng các tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật, đánh giá hiệu quả, hoạch định chính sách, chiến lược phát triển.
2. Điều kiện gây trồng
2.1 Đất đai
- Đất xám phù sa có thành phần sét pha cát, không ngập úng trong mùa mưa.
- Đất đỏ Bazan hoặc vàng đỏ, ít bị thoái hoá, một số cây lâm nghiệp phát triển tốt.
- Các loại đất Feralit khác có tầng đất dày ở địa thế ẩm mát.
- Đất nâu đen trên đá mẹ là Tuff bazan và đá Bazan nhưng phải có lớp đất mặt xốp và ít đá lẫn .
- Độ pH thích hợp: 4,5-5.
2.2 Giống nhân sâm
Hạt giống nhân sâm được nhập khẩu từ vùng Geumsan – Hàn Quốc. Hạt được thu hái từ cây nhân sâm tuổi 3, cây sinh trưởng tốt, có dáng đẹp, phát triển cân đối, tán lá dày, đều, không bị sâu bệnh. Đã được xử lý phân tầng theo tiêu chuẩn.
Bảo quản hạt giống trong túi ni lông được hút chân không, nhiệt độ thích hợp 60 – 100 đảm bảo tỉ lệ nảy mầm 95%.
2.3 Tạo cây con
Chọn lập vườn ươm:
- Phải được xây dựng ở nơi cao ráo, bằng phẳng, thông thoáng và thoát nước. Thành phần cơ giới của đất từ trung bình đến thịt nhẹ. Tránh hướng đón nắng nóng và gió hại mạnh trực tiếp. Có nhà lưới hoặc lưới phản quang.
 Chuẩn bị đất gieo:
- Luống reo rộng 1,2m, cao 15-20cm, dài 5-10m. Rãnh luống rộng 40-50cm.
- Đất trên mặt luống phải được đập nhỏ tới đướng kính dưới 5mm, loại bỏ cỏ, các tạp vật và san cho phẳng.
- Trước khi gieo 5-7 ngày, đất được xử lý bằng Boocdo nồng độ 0,5-1% với liều lượng 1 lít/m2 để chống nấm.
2.4 Xử lý và gieo hạt
- Lượng hạt cần cho 1 sào Bắc Bộ( 360m2) khoảng 0.2- 0.3 kg hạt.
- Hạt giống được thu hái từ cây nhân sâm tuổi 3 mới đảm bảo chất lượng hạt giống. Sau khi xử lý lạnh hạt giống, ngâm hạt, và ủ nẩy mầm…Khi nhân sâm cao 5 -7cm cấy vào bầu, hoặc trồng trực tiếp ra ruộng sản xuất.
* Chú ý:
(Ngâm hạt trong nước 3 sôi 2 lạnh trong 2h, vớt hạt ủ trong khăn ẩm 3 ngày, hàng ngày rửa chua 1 lần vào buổi chiều). Thời gian nảy mầm 25 ngày.

2.5 Tạo bầu, đóng và xếp bầu
- Tạo bầu: Túi bằng polyetilen kích thước 14x25cm có đục lỗ thủng đáy.
- Ruột bầu: 85% đất mặt vườn ươm, đất được đập nhỏ, sàng, nhặt hết cỏ, đá lẫn và trộn với 1-2% Super Lân + 10-13% phân chuồng hoai.
- Đóng và xếp bầu: Dãy sạch cỏ, san phẳng nền vườn. Trước khi đóng bầu 7-10 ngày phun dung dịch Boocdo 0,5-1% với liều lượng 1 lít/m2 trên toàn bộ diện tích để trừ sâu bệnh.
- Đóng bầu: Trộn đều hỗn hợp ruột bầu theo tỷ lệ nói trên. Nếu đất quá khô thì tưới nước vừa đủ để dễ trộn. Cho đất vào đấy bầu khoảng 5-7cm lèn chặt để định hình bầu và giữ đất trong bầu không bị rơi vãi ra ngoài, sau đó cho đất đầy tới miệng bầu.
- Xếp bầu: Bầu được xếp sát nhau thành luống rộng 0,9-1m, các luống bầu cách nhau 40-60cm để thuận lợi cho việc đi lại và chăm sóc. Xung quanh luống đắp gờ cao 8-10cm để giữ ẩm và giữ cho bầu không bị đổ nghiêng.
2.6 Cấy cây vào bầu
- Tiến hành cấy cây mạ vào bầu khi cây có được 4 lá và cao khoảng 5-7cm.
- Thời gian cấy cây tốt nhất là vào những ngày có mưa, ẩm độ tương đối khoảng 90-100%. Tuyệt đối không được bứng và cấy cây vào buổi trưa hay khi trời nắng gắt.
- Tưới nước cho bầu đủ ẩm trước khi cấy 1 ngày, xếp lại các bầu bị nghiêng cho thẳng đứng, bổ sung đất vào những bầu đất bị vơi. Phun nước vào luống reo cây mạ cho thật ẩm trước khi nhổ cây mầm đem đi cấy.
- Cây cấy vào bầu sao cho rễ ở tư thế tự nhiên, tiếp xúc tốt với đất, cây thẳng không bị dập nát. Cấy xong dùng ô doa có lỗ nhỏ hoặc bình phun tưới cho đất đủ ẩm và giữ ẩm trong suốt thời gian gieo ươm cây tại vườn ươm, lượng tưới 3-4 lít/m2, ngày tưới 1 lần.
- Ngay sau khi cấy cây vào bầu xong phải che bằng dàn che. Dàn che phải tạo nên độ che khoảng 2/3 ánh sáng trực xạ.
3. Chăm sóc cây con
- Trong một tuần đầu ngay sau khi cấy phải tưới ngày 3 lần sau đó ngày tưới 2 lần. Lượng nước tưới mỗi lần 2-3 lít/m2. Trong những ngày mưa thì giảm hoặc không tưới nếu đất đủ ẩm từ mặt đất đến đáy bầu.
- Trong thòi gian từ khi cây cấy được 20-30 ngày cho đến trước khi trồng 4 tuần nếu thấy cây sinh trưởng kém thì cần tiến hành tưới phân NPK với nồng độ 0,5% (1kg/200 lít nước) cho cây. Liều lượng tưới 1kg cho 10.000 cây con.
- Tưói phân bầng ô doa lỗ nhỏ vào sang sớm hặc chiều tối, không phân vào những ngày mưa và vào buổi trưa nắng nóng. Sau khi tưới phân phải tưới rửa lá toàn bộ cây con bằng nước sạch với liều lượng 2 lít/m2.
- Làm cỏ phá váng 10-15 ngày một lần.
- Tiến hành phân loại cây con, xếp cây có cùng kích thước và chất lượng vào 1 luống để có chế độ chăm sóc thích hợp.
- Khi rễ cây đâm xuống nền luống thì tiến hành đảo bầu 1 tháng 1 lần.
- Phòng trừ bệnh thối cổ rễ cho cây con bằng thuốc Boócđô pha nồng độ 0,5-1% phun 1 lít/5m2.
4. Tiêu chuẩn cây con đem trồng
- Tuổi cây con: 3 - 4 tháng tuổi.
- Chiều cao cây: cao hơn 15 cm.
Cây sinh trưởng tốt thân thẳng, cân đối, không bị sâu bệnh, cụt ngọn. Những cây ốm yếu, không đạt tiêu chuẩn cần phải được loại bỏ.
5. Chuẩn bị và xuất cây con
- Trước khi xuất cây con cần tưới cho luống bầu đủ ẩm. Sau đó nhấc nhẹ từng bầu xếp vào khay cho bầu dứng thẳng.
- Tránh làm dập nát, vỡ bầu trong quá trình dỡ, xếp và vận chuyển cây con để trồng.
- Những cây khoẻ mạnh nhưng còn nhỏ được tập trung lại một chỗ, tiếp tục chăm sóc để trồng sau.
6. Phương thức trồng
Nhân sâm được trồng theo phương thức hỗn giao theo hàng với các loài là: Keo lá tràm, đậu tràm,…
7. Xử lý thực bì
- Mở rạch trồng nhân sâm rộng 1m, phát dọn sạch cây bụi thảm tươi trong rạch. Cự ly giữa tâm rạch này đến tâm rạch kia là 6m.
- Hướng của rạch phải được bố trí đồng mức. Việc xử lý thực bì phải hoàn thành trước khi trồng 1 tháng.
8. Làm đất
Tùy điều kiện đất đai, đầu tư mà lựa chọn biện pháp làm đất thích hợp. Việc làm đất phải được hoàn thành trước khi trồng ít nhất là 10 ngày.
Xử lý thực bì xong tiến hành đào hố theo kích thước: 40x40x40cm Các hàng cây được bố trí theo đường đồng mức, cự ly giữa các hố 1m. Khi đào hố phải cuốc lớp đất mặt để riêng ra một bên, sau khi đào hố xong xúc lớp đất mặt vào đáy hố.
9. Bón lót
Nơi có điều kiện bón lót bằng phân chuồng ( đặc biệt là phân gà) với liều lượng 1-2kg/hố hoặc phân NPK 0,10-0,15kg/hố.
Bón lót được thực hiện đồng thời với việc lấp hố bằng cách trộn đều với đất ở độ sâu giữa hố, sau đó lấy đất lấp lên.
10. Thời vụ trồng
Thời vụ trồng tốt nhất là từ tháng 2 -3 hoặc tháng 8 -9 , chọn những ngày dâm mát, có mưa để trồng.
11. Kỹ thuật trồng
- Phải chọn cây đủ tiêu chuẩn đem trồng.  Khi vận chuyển cây đem trồng, ruột bầu phải ẩm, nhưng không được tưới đẫm nước làm cho ruột bầu quá mềm nhão.
- Phải xé bỏ bầu trước khi trồng. Không được làm vỡ bầu hay biến dạng bầu.
- Trộn đều đất trong hố. Đào lỗ đặt bầu sao cho rễ và thần cây ngay thẳng ở giữ hố, mặt trên của bầu thấp hơn miệng hố 1-2cm.
- Lấp phần đất mặt xuống trước, lèn chặt bầu, vun thêm đất mặt vào quanh gốc trên cổ rễ 2-3cm.
12. Chăm sóc, thu hoạch
- Năm thứ nhất và năm thứ hai: Phát dọn dây leo, cây bụi và cành nhánh cây tái sinh chèn ép cây trồng, cuốc xới vun gốc cho cây mỗi năm 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa.
- Năm thứ 3 thứ 4: Phát cây bụi, cây tái sinh, dây leo và cành nhánh cây ở băng trồng rừng nếu thấy hiện tượng cây phù trợ chèn ép nhân sâm thì cần phải phát tỉa bớt cành nhánh cây phù trợ.
- Thu hoạch từ năm thứ 3 đối với cây đủ tiêu chuẩn.




Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét